Jak pamięć RAM wpływa na wydajność komputera?

Wiele sprzedawanych laptopów jest dostarczanych z nieoptymalną ilością zainstalowanej pamięci systemowej, znanej również jako pamięć RAM (random access memory). Są dwa powody, dla których tak się dzieje. Pierwszym powodem jest to, że producenci używają ilości zainstalowanej pamięci RAM w celu zróżnicowania oferty cenowej różnych modeli laptopów. Oferta bardziej ekonomiczna zawiera z reguły mniej pamięci RAM niż wersja droższa. Oczywiście ma to wiele sensu. Przecież ktoś kto kupuje tanie urządzenie nie zamierza używać go do bardzo wymagających zadań, które wymagają dużej ilości pamięci.

Drugim powodem jest również marketing, ale znacznie bardziej wyrachowany. Niejednokrotnie spotkać możemy się z laptopami najwyższej klasy, które mimo wszystko są sprzedawane ze średnią ilością fabrycznie zainstalowanej pamięci RAM. Jest to celowy zabieg przeprowadzany przez producentów mający wymusić na nabywcy zakup dodatkowych kości. Dzięki temu cena samego komputera wydaje się być bardziej atrakcyjna. Producenci i sklepy oczywiście wiedzą, że większość użytkowników nie ma wystarczająco dużo wiedzy na temat pamięci RAM ani jakie i kiedy ma znaczenie. Dokupowanie dodatkowych kości RAM bezpośrednio od producenta komputera jest jednak najczęściej interesem nieopłacalnym. Najczęściej takie części są u nich droższe niż w innych sklepach. Jest to wypróbowany i sprawdzony sposób, aby zwiększyć zysk na jednym egzemplarzu komputera.

Zachodu nie byłoby tak wiele, gdyby nie oczywista prawda, że ​​pamięć RAM ma duży wpływ na wydajność laptopa. Zwykle zadajemy sobie pytanie jak zwiększyć ilość pamięci RAM w moim komputerze, a nie czy zrobić to w ogóle. Jedynym wyjątkiem od tej reguły będzie fakt, że komputer został zakupiony od razu z dużą ilością pamięci. No ale też nie do końca, ponieważ nawet jeśli tak było to „wtedy” to nie musi to być aktualne „teraz”. Na razie zastanówmy się, w jaki sposób dodanie większej ilości pamięci RAM do naszego komputera lub laptopa zwiększa jego wydajność

Czym jest pamięć RAM?

Na pewno Twoi znajomi, współpracownicy lub rodzina, mówili Ci, że rozbudowa pamięci RAM zwiększy wydajność Twojego komputera oraz sprawi, że aplikacje będą działać szybciej. W większości przypadków mają rację, ale wbrew powszechnej opinii wcale nie jest tak, że im więcej RAM tym lepiej. To znaczy jest tak… ale do pewnego momentu. Aby uchronić się przed takim falstartem zajmiemy się krótkim wyjaśnieniem, co właściwie dzieje się wewnątrz Twojego komputera (w szczególności systemie operacyjnym i pamięci RAM). Dzięki temu łatwiej będzie zrozumieć, dlaczego raczej lepiej jest mieć więcej pamięci RAM niż mniej.

Zacznijmy od prostego sformułowania: pamięć zawsze służy do przechowywania w niej jakiejś informacji. Jeśli by odnieść się do naszych mózgów, moglibyśmy powiedzieć, że owa informacja to jest to co zostało zapamiętane jako wiedza. Natomiast gdy mówimy o komputerach, odnosi się to w istocie do danych. Wszelkie dane, które mogą być elektronicznie reprezentowane w komputerze, mogą w dowolnym momencie znaleźć się w pamięci RAM. Wszelkie oprogramowanie uruchamiane na laptopie może zostać umieszczone w tejże pamięci na krótszą bądź dłuższą chwilę, ale zawszę na chwilę.

Pamięć RAM jest „lotna”

Teraz nadszedł czas na trochę trudniejszą część. Pamięć RAM to tak zwana pamięć lotną. Innymi słowy, gdy tylko odetnie się zasilanie, cokolwiek co było na niej zapisane w jednym momencie zostanie utracone. To nam mówi, że ta pamięć jest używana tylko wtedy, gdy jest włączona w przeciwieństwie do rodzaju pamięci, którą jest dysk twardy. Więc po co nam taka pamięć, z której możemy wszystko stracić gdy nam braknie prądu? Otóż ma ona jedną bardzo ważną zaletę. Jest bardzo szybka w porównaniu do pamięci masowych (czyli dysków twardych, pendrive’ów, karp pamięci itd..)

Za każdym razem, gdy włączamy nasz komputer i uruchamia się system operacyjny (Windows, Linux itd.) ładuje się on z naszej pamięci masowej (bo tam jest trwale przechowywany) do super szybkiej pamięci RAM. To przyspiesza działanie, ponieważ dyski twarde, w tym dyski SSD, nie są w żadnym przypadku tak szybkie jak pamięć RAM. Gdyby nie skonstruowano tak szybkiej pamięci, system operacyjny jak i wszystkie aplikacje musiały by działać na względnie wolnej pamięci masowej. W praktyce oznaczało by to totalne uniemożliwienie sensownej pracy. Kiedy włączysz już komputer pewna część pamięci (RAM) jest już zajęta. Dzieje się tak, ponieważ system operacyjny, podobnie jak inne oprogramowanie, kopiuje poszczególne sekcje programu (np. funkcje, składniki itp.) do pamięci RAM.  Im więcej można do niej załadować tym lepiej, ponieważ umożliwi szybkie wykonywanie większej ilości zadań.

Im więcej tym lepiej? – Nie zawsze.

Już wiesz, że każda aplikacja, każdy system oraz każdy program, który posiadasz na swoim komputerze w momencie włączania ZAWSZE ładuje się do pamięci RAM. Teraz musisz wiedzieć, że każda aplikacja lub program ma pewne swoje wymagania sprzętowe. Jednym z nich jest potrzebna ilość pamięci RAM, na którą się załaduje w momencie włączania. Różne programy potrzebują różnej ilości wolnej pamięci. Idąc dalej możemy wysunąć wniosek, że jeżeli korzystasz z małej ilości programów, które wymagają mało wolnej pamięci RAM to nie będziesz potrzebować mieć jej dużej ilości. Dołożenie dodatkowej pamięci ma sens tylko wtedy gdy jej ilość jest mniejsza niż wymagana. Kiedy taka sytuacja ma miejsce programy zamiast ładować się do szybkiej pamięci RAM, zaczynają tworzyć tak zwaną „pamięć wirtualną” na dysku twardym komputera. Ta pamięć udaje pamięć RAM. Właśnie dlatego jak włączysz dużą ilość aplikacji Twój komputer chodzi bardzo wolno, bo zwyczajnie się nie mieści w „pamięci fizycznej”, którą jest RAM.

Jeśli zrobisz to co opisałem powyżej, w końcu dostaniesz komunikat od systemu operacyjnego, że jest za mała ilość pamięci fizycznej (RAM). Niektóre aplikacje mogą nawet wyświetlać błąd „Brak pamięci” i / lub po prostu wyłączyć się automatycznie.

Co z tym mogę zrobić?

W prostych słowach powinniśmy mieć pewność, że nasz laptop ma zainstalowaną wystarczającą ilość pamięci RAM, aby zaspokoić potrzeby naszego oprogramowania. Dopóki ograniczamy prawdopodobieństwo, że system operacyjny będzie musiał używać pamięci wirtualnej, możemy mieć pewność optymalnej wydajności naszego komputera. To stwierdzenie będzie prawdą, o ile inne komponenty naszego laptopa nie ograniczą wydajności (np. procesor, dysku twardy, karta graficzna itp.).